Historia bursztynu

Bursztyn towarzyszył ludziom od zamierzchłych czasów, kiedy to wykorzystywano go jako środek płatniczy, do produkcji ozdób, biżuterii czy talizmanów. Ten przejrzysty i twardy, minerał organiczny budził od pradziejów podziw, zachwyt oraz był symbolem prestiżu i bogactwa.

Najstarszy bursztynowy amulet pochodzi sprzed ponad 30 000 lat. Bursztyn należał do kamieni najbardziej pożądanych i gromadzonych w starożytności i w średniowieczu. Od tysięcy lat był znany w wielu zakątkach świata. Biżuteria z bursztynu została znaleziona w wielu grobowcach np. w grobie Tutanchamona w Egipcie. Pojawienie się bursztynu w starożytnej Grecji nastąpiło już 1800 lat p.n.e. Tam zauważono, że „święty kamień” jak nazywano bursztyn, potarty suknem ma właściwości przyciągające. Dla Greków to zjawisko, otoczone nimbem tajemnicy uchodziło za magię. Nazwa elektryczność pochodzi od greckiej nazwy bursztynu elektron.

Bursztynowym Szlakiem surowiec docierał  z północy Polski do Rzymu, gdzie za czasów panowania Nerona bursztyn i biżuteria bursztynowa były niezwykle popularne. Panowała moda na amulety z bursztynu elementy dekoracyjne, biżuterię bursztynową i inne artykuły luksusowe. Z opisów starożytnych pisarzy rzymskich i greckich wynika, iż do Rzymu przywożono bursztyn z odległego kraju Lugiów i Wenedów, leżącego nad Bałtykiem (wówczas nazywanym Oceanem Północnym). Były to tereny obecnej Polski. Początkowo Rzymianie wymieniali swe wyroby na ten cenny kamień za pośrednictwem ludów znad Dunaju, z czasem jednak organizowali samodzielne wyprawy.

Około 2000 lat temu miała miejsce jedna z pierwszych takich wypraw, a opisał ją w I w n.e. Pliniusz Starszy. Jej bohaterem był pewien Rzymianin, którego cesarz Neron wysłał poza granice Imperium ku niezbadanym wybrzeżom Bałtyku, by ten przywiózł nowy skarb. Tak też się stało, podróżnik sprowadził duże ilości tego drogocennego kamienia.

Wydarzenie to sprawiło, iż wielu kupców wyruszyło traktami prowadzącymi na północ, które wkrótce zapełniły się jucznymi zwierzętami i wozami. Przebieg tych szlaków handlowych odtworzyć można obecnie na podstawie znalezisk archeologicznych, np. we Wrocławiu odkryto skład zawierający ok. 1500 kg tego cennego kamienia pochodzący z I wieku przed Chrystusem. Droga ta rozpoczynała się w północnych Włoszech, w Akwilei, następnie przecinała Alpy, dolinę Dunaju, po czym zwykle w rejonie Bramy Morawskiej lub Kotliny Kłodzkiej wchodziła na obszar dzisiejszej Polski, skąd przez Opole docierała do Kalisza nad Prosną, a dalej nad morze, gdzieś między Gdańskiem a Królewcem.